Door Jeroen van Dongen
Veelgestelde vragen als mensen nadenken om konijnen aan te schaffen zijn: Wat is het verschil in karakter tussen een mannetje en een vrouwtje? En: Wat is nu de beste combinatie als je 2 konijnen wilt?
In deze blog zal ik hier kort antwoord op proberen te geven. Laat ik om te beginnen zeggen dat ook konijnen een eigen karakter hebben en dat er altijd uitzonderingen zijn in de dierenwereld. Maar in 95% van de gevallen is onderstaande wel van toepassing.
Bij konijnen zijn vrouwen eigenlijk altijd de baas over de mannen. Als je een koppel konijnen hebt, zul je zien dat in eigenlijk alle gevallen de voedster de baas is en de ram dit van haar accepteert. Dit is precies wat er mis gaat bij twee konijnen samen van hetzelfde geslacht. Zij komen er samen niet uit wie de dominante van de twee is en dit kan leiden tot felle gevechten, tot bloedens aan toe.
Als ze jong zijn is het allemaal leuk en gezellig, maar als de hormonen hun intrede doen, gaat dit in de meeste gevallen mis. Vaak rond een leeftijd van 16 weken. Een vroege castratie kan hierbij zorgen dat de hormonen hun intrede niet doen en het goed blijft gaan tussen de konijnen. Helaas blijkt in de praktijk dat het vroeg of laat uiteindelijk toch bijna altijd misgaat bij konijnen van hetzelfde geslacht. Met twee aparte verblijven tot gevolg.
De grootst gemaakte fout is twee vrouwen samen. Het lijkt de makkelijkste optie. Je hoeft niet na te denken over castreren en hebt geen kans op oeps-nestjes. Maar in de praktijk gaan twee voedsters uiteindelijk altijd het gevecht aan om de dominantie. Soms al in het begin, maar vaak ook pas later. Soms zelfs pas rond de leeftijd van één jaar.
Natuurlijk is verder heel veel afhankelijk van karakter. Als je toevallig net het geluk hebt dat je een pittigere dame met een rustigere dame hebt samenwonen, kan het zijn dat het voor hun wel duidelijk is wie de baas is. Maar vaak is dit van tevoren bijna niet te voorzien. Zeker niet als je met twee jonge konijntjes begint.
Dat voedsters bij konijnen de baas zijn, zie je eigenlijk ook altijd wel terug in het karakter. Vrouwen zijn bij konijnen over het algemeen wat pittiger dan de mannen. Het dametje is altijd op de voorgrond en de ram huppelt er achteraan. Als het gaat om eten zit het vrouwtje altijd als eerste klaar. Je zou de dames ook wat bijdehanter kunnen noemen. Spelletjes snappen ze sneller. De mannen doen meestal maar wat, maar de dames hebben al erg snel door hoe een spelletje werkt. En lijken wat meer doorzettingsvermogen te hebben, om het uiteindelijk onder de knie te krijgen.
Als je nadenkt over een rammetje of voedster is het dus ook de vraag wat je van het konijn verwacht. Vind je het leuk om lekker actief met je konijn bezig te zijn? Samen veel spelletjes te doen en je konijn lekker uit te dagen? Dan kan een vrouwtje daar goed bij passen.
Vind je het leuk als het konijn wat rustiger is en meer afwachtend? Dan past een mannetje daar vaak beter bij.
Maar hierbij is natuurlijk ook het ras en het karakter van het konijn zelf doorslaggevend.
Als je je konijn wil laten castreren is het wel degelijk een groot verschil of je een mannetje of vrouwtje hebt. Een castratie van een mannetje is een vrij simpele operatie, waarbij de meeste konijnen meestal dezelfde dag weer eten en een dag later weer zo goed als de oude zijn. Bij uitzondering is er een pijnstiller nodig.
Bij een dametje is dit een buikoperatie, waarbij de baarmoeder en/of eierstokken verwijderd worden. Omdat dit een heftigere operatie is, is er wel meer nazorg vereist. Vaak volgt er na de operatie nog een tijd van pijnstillers geven en soms ook dwangvoeren. Veel voedsters eten de eerste periode na de operatie slecht of niet, waarbij je moet zorgen dat de darmen op gang blijven.
De vraag is dan ook of deze operaties noodzakelijk zijn.
Bij een mannetje zou ik dit sowieso altijd aanraden. Ongecastreerde rammen zijn vaak echt niet leuk in gedrag. De hormonen blijven maar door het lichaam razen, met ongewenst frustratiegedrag tot gevolg. Denk hierbij aan niet zindelijk zijn, veel knagen en soms zelfs agressie.
Omdat de operatie bij een voedster een stuk heftiger is vind ik preventief steriliseren wel lastig. Eigenlijk vind ik dat je dit pas gaat doen, als het gedragstechnisch nodig is. Veel dames worden uiteindelijk erg hormonaal. Hierbij moet je denken aan schijnzwangerschap en veel frustratie richting het mannetje. Ze blijft hem maar lastigvallen, omdat ze graag een nestje wil. Dit uit zich vaak tot veel rijden op het mannetje. Als dat gedrag ontstaat en het veel gedoe tussen de konijnen geeft, is het zeker aan te raden.
Qua gezondheid is het zeker wel beter een voedster te castreren. Op deze manier wordt het risico op baarmoederproblemen of cystes op de eierstokken heel erg veel kleiner. Hiermee is de kans dat het dametje op een gezonde manier oud word veel groter.
De keuze tussen een mannetje en vrouwtje heeft uiteindelijk dus best veel invloed op het verloop van het hebben van een huisdier. Uiteindelijk draait natuurlijk alles om karakter van het dier, maar hopelijk heb je nu wel wat meer nieuwe inzichten.
Wil je meer meningen en visies horen van anderen in de konijnenwereld over geslachten? In het nieuwste nummer van Lang Leven Konijnen schrijven verschillende konijnenkenners artikelen over dit onderwerp.
Verkrijgbaar vanaf 1 december 2023.